Shkolla e MagjistraturësShkolla e Magjistraturës, me mbështetjen e projektit CEDI të Ambasadës Britanike në Tiranë, më datë 22 dhjetor 2025, zhvilloi aktivitetin trajnues me temë: “Inteligjenca Artificiale dhe Etikat e Gjyqtarit”, në Tiranë.
Ky aktivitet u drejtua nga:
Ekspertë: Albana Boksi dhe Arben Isaraj
Lehtësuese: Erlanda Agaj
Qëllimi i këtij trajnimi është: Njohja dhe aftësimi i gjyqtarit, me rregullat dhe standardet kombëtare dhe ndërkombëtare mbikufijtë e pranueshmërisë dhe përdorimit të IA- së.
Trajnimi u realizua duke ndërthurur prezantimet (deri në 20-30 min) me diskutimin e çështjeve të shtruara (pyetjeve vetë studimore; pyetje-përgjigje) dhe ushtrimeve me raste praktike, për të nxitur dhe realizuar ndërveprimin aktiv të pjesëmarrësve.
Gjatë këtij aktiviteti trajnues u trajtuan tema të ndryshme, si:
- Parimet etike që gjyqtari duhet të respektojë kur përdor ose përballet me sisteme të inteligjencës artificiale (IA):
- Pavarësia;
- Paanshmëria;
- Integriteti;
- Konfidencialiteti;
- Transparenca;
- Kujdesi i shtuar (i duhur).
- Dilemat etike ne përdorimin e IA ne drejtësi:
- Kuadri ligjor aktual ne Shqipëri;
- Ndikimi i IA ne drejtësi dhe dilemat etike te gjyqtarit ne përdorimin e IA:
- Anët pozitive dhe negative të përdorimit të IA në drejtësi. Të kuptojmë rreziqet juridike, etike, procedurale:
- Kuadri normativ Evropian dhe standardet e zbatueshme ne rastin e përdorimit te IA nga gjyqtarët:
- Të kuptojmë kufizimet, risqet, limitet në përdorimin e provës së përftuar me inteligjencë artificiale, duke iu referuar standardeve të përcaktuara në akte ndërkombëtare dhe eksperienca të huaja, konkretisht:
- Përdorimi i IA/ChatGPT nga avokatët dhe gjyqtarët;
- Mbajtja e seancave me audiovideokonferencë me aplikacione si Whats App, Viber, Messenger;
- Kuptimi i provës elektronike, kategorizimi i tyre, identifikimi i normave të brendshme ligjore për bazueshmërinë e provës elektronike, si duhet të merret ;
- Kriteret që një provë e përftuar nga inteligjenca artificiale të jetë e përdorshme;
- Rastet kur është përdorur IA në procese gjyqësore.
Në këtë aktivitet trajnues morën pjesë gjyqtarë, prokurorë dhe këshilltarë ligjorë të Republikës së Shqipërisë.
